Kết quả xuất khẩu năm 2023 được cho là bước đệm để ngành lúa gạo tìm kiếm thị trường mới, khẳng định thương hiệu gạo Việt, đảm bảo tốt hơn an ninh lương thực quốc gia, thúc đẩy sản xuất và xuất khẩu bền vững trong thời gian tới.
Lượng gạo xuất khẩu năm nay có thể vượt 8 triệu tấn
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến dự đoán Việt Nam có thể ghi nhận mức tăng trưởng xuất khẩu gạo 11% so với cùng kỳ năm ngoái vào năm 2023 lên tới hơn 8 triệu tấn.
Năm 2023 là một năm đầy khó khăn cho các công ty xuất khẩu gạo khi các xung đột địa chính trị trên thế giới làm gián đoạn nguồn cung lương thực và nguyên liệu đầu vào. Hiện tượng El Nino có nguy cơ thu hẹp sản xuất lương thực đã khiến một số nước lo ngại về nguồn cung cho thị trường nộ địa. Việc các nước Ấn Độ, UAE, Nga tạm dừng xuất khẩu ngũ cốc cũng gây áp lực lớn lên nguồn cung thế giới, làm gia tăng lo ngại trên thị trường thực phẩm toàn cầu.
Tuy nhiên, là nước xuất khẩu nông sản hàng đầu, đặc biệt là gạo, Việt Nam vẫn đảm bảo được an ninh lương thực quốc gia và tăng trưởng xuất khẩu.
Trước những diễn biến phức tạp trên thị trường gạo, ngày 5/8, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành chỉ thị yêu cầu đảm bảo vững chắc an ninh lương thực quốc gia và thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu gạo bền vững trong giai đoạn hiện nay. Ông cũng giao Bộ Công Thương phối hợp với các cơ quan liên quan thực hiện các chương trình xúc tiến thương mại gạo phù hợp với tình hình mới nhằm nâng cao giá trị gạo Việt Nam, đồng thời tận dụng các ưu đãi theo các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam là thành viên để mở rộng thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh cho ngũ cốc Việt Nam.
Thực hiện Chiến lược phát triển thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam đến năm 2030, các cơ quan quản lý nông nghiệp đang yêu cầu các địa phương và vùng trồng lúa trọng điểm tiến hành tái cơ cấu để sản xuất nhiều giống lúa có chất lượng cao hơn hơn để phục vụ thị trường xuất khẩu và nâng cao giá trị gạo Việt Nam. Mặc dù nguồn cung gạo trong nước hiện nay thấp nhưng chúng ta vẫn có cơ sở để dự đoán lượng gạo xuất khẩu năm nay sẽ vượt 8 triệu tấn.
Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, khoảng 7,75 triệu tấn gạo trị giá 4,41 tỷ USD đã được xuất khẩu trong 11 tháng đầu năm 2023, tăng 36,3% so với cùng kỳ năm ngoái, giá xuất khẩu trung bình tăng 17,3% so với cùng kỳ năm ngoái lên đến 568 USD/tấn. Do nhu cầu gạo thế giới tăng cao, giá xuất khẩu hiện nay trung bình là 663 USD/tấn.
Ngoài ra, chất lượng gạo Việt Nam trên thị trường thế giới cũng được khẳng định hơn sau khi mới đây giống ST25 của Việt Nam một lần nữa đạt danh hiệu “Gạo ngon nhất thế giới”. Ông Vũ Văn Đông, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư và Thương mại Đại Dương nhận định rằng Giá cao là lợi thế nhưng cũng gây rủi ro cho gạo Việt. Các doanh nghiệp có thể xuất khẩu nhiều và kiếm được nhiều tiền khi Ấn Độ, nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới đang tạm xuất khẩu ngũ cốc ra nước ngoài để đảm bảo nguồn cung trong nước. Tuy nhiên, đối với những người có kho dự trữ lớn, nếu không đánh giá đúng và có sự chuẩn bị phù hợp, họ sẽ gặp khó khăn một khi Ấn Độ hoặc Trung Quốc thay đổi chính sách.
Các doanh nghiệp kỳ vọng giá lúa vụ đông xuân sẽ giữ ở mức cao để người nông dân được hưởng lợi. Trong khi đó, giá xuất khẩu trong thời gian tới có thể giảm nhưng khó có thể giảm mạnh xuống 600 USD/tấn, ông Đông cho biết thêm.